Jeroen Smits
Verkoop Manager
Bodemvocht meten op afgelegen locaties
De bergachtige omgevingen van de noordwestelijke provincies van Rwanda worden vaak getroffen door ernstige, door regenval veroorzaakte aardverschuivingen. Recente onderzoeken die in de regio zijn uitgevoerd, tonen aan dat de piek in het optreden van deze nieuwe aardverschuivingen niet wordt geassocieerd met de hoogste maandelijkse regenval, maar aan het einde van het natte seizoen, wanneer de voorafgaande bodemvochtcondities het gunstigst lijken te zijn. Ook de noordwestelijke provincies van Rwanda zijn dichtbevolkt. Deze hoge demografische druk gaat gepaard met aanzienlijke veranderingen in landgebruik/bedekking (bv. ontbossing) en landbeheerpraktijken (bv. landbouwterrassen). Recente studies in de regio hebben aangetoond dat ontbossing een aardverschuivingspiek veroorzaakt die meerdere jaren aanhoudt. Veldwaarnemingen laten ook zien dat landbouwterrassen een rol lijken te spelen bij het optreden van aardverschuivingen. Desalniettemin, niet alleen voor Rwanda, maar ook in het algemeen, blijven de inzichten over de impact van veranderingen in landgebruik/bedekking en landbeheerpraktijken op de bodemvochtcondities die leiden tot door regen veroorzaakte aardverschuivingen zeer slecht gemeten. Dit geldt met name in de tropen. Het doel van ons onderzoek is een bijdrage te leveren aan de kwantificering van deze interacties.
Belangrijkste voordelen
Probleem analyse en aanpak
Aangezien de bovenste laag aarde in Rwanda erg hard kan zijn, heeft Pedak meegedacht met een juiste keuze t.a.v. de bodemvocht sensoren.
Daarnaast hebben we advies gegeven over de data die gegenereerd zou gaan worden en hoe men deze het beste kan interpreteren en analyseren. Hiervoor hebben we ook geavanceerde analysesoftware aangeleverd.
Omdat men bij dit onderzoek een mobiele opstelling wilde gebruiken die robuust is en ‘hufterproof’, heeft Pedak geadviseerd om een lokale USB opstelling te gaan gebruiken met bedrade sensoren. Aangezien men ter plaatse niet zeker was van de connectiviteit, is er gekozen voor lokale gegevensoverdracht middels USB. Hierdoor heeft men ook het datamanagement in eigen beheer.
Oplossing
Meer specifiek werken we op het niveau van zes experimentele heuvelhellingen die vergelijkbare topografische kenmerken vertonen maar contrasterende grondsoorten, namelijk kleigronden en zandgronden. Voor elk bodemtype worden drie hellingen met verschillende landgebruiken en landbeheerpraktijken onderzocht, te weten: gecultiveerde helling, terrasvormige helling en boshelling. In totaal hebben we zestig toegangsbuizen, achttien bodemvochtsensoren, vijf regenmeters en zes peilbuizen met waterniveau sensoren geïnstalleerd om de ruimtelijk-temporele variatie van bodemvochtgehalte, regenval en grondwaterfluctuaties te monitoren/meten. Er worden zowel automatische als handmatige metingen uitgevoerd, waardoor nauwkeurige dagelijkse tot sub dagelijkse gegevens voor alle sites worden verkregen. De verzameling van de gegevens is gestart tijdens het natte seizoen dat eind 2021 begon.
Voorlopige resultaten tonen het optreden van patronen van neerslag-bodemvochtcondities. Deze gegevens van de veldmetingen zullen worden gebruikt om de aardverschuivingsgevoeligheid van de regio beter te koppelen aan de door de mens veroorzaakte veranderingen en de neerslagkarakteristieken. Uiteindelijk zal dit dienen om de voorspelling te verbeteren van ruimtelijk-temporele patronen van door regen veroorzaakte aardverschuivingen op lokale schaal in deze tropische en intensief gecultiveerde omgeving.